Deprem bölgeleri için gerçekleşen #TürkiyeTekYürek ortak yayınında devlet kurum ve kuruluşlarının bağışları tartışma konusu yarattı. Özellikle kaynağı merak edilen, Türkiye Merkez Bankası'nın 30 milyar TL'lik 'tartışmalı bağışını' Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, Medya Koridoru’na değerlendirdi.
Oğuz Bakır - Serbest Gazeteci
Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 11 ilde büyük hasarlara neden olan 7,7 ile 7,6 büyüklüğündeki depremin yaraları sarılmaya devam ediyor. #TürkiyeTekYürek bağış yayınında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) depremzedeler için yaptığı 30 milyar liralık bağış tartışmaları beraberinde getirdi.
Kaynağı tartışılan bağış sonrasında TCMB kaynağının Reuters'a verdiği bilgiye göre, bankanın depremzedelere yönelik 30 milyar TL'lik bağışı bankanın 2022 bilançosu kârından karşılanacak. Böylece banka tahminen nisan ayında Genel Kurul ile Hazine'ye aktaracağı 2022 kârının 30 milyar lirasını depremzedelere tahsis etmiş oldu.
Özellikle sosyal medyada bu konuda yapılan ''Hükümet, parayı sağ cebinden sol cebine koydu'' yorumlarına ilişkin konuşan Keri Rota ''Ben bunu sadece sağ-sol cep olarak değil, kamunun/develetin elindeki paranın, yerinin ve zamanının değişmesi olarak tanımlıyorum. Aslında para hazineden AFAD'a geçiyor veya Merkez Bankası'ndan AFAD'a geçiyor veya Merkez Bankası, hazineye 2 ay sonra ödeyeceği parayı bugün ödüyor. Dolayısıyla aslında kamunun elindeki oluşan ve oluşacak olan kaynakların bir şekilde yer değiştirmesinden başka bir şey değil. Eğer Merkez Bankası para basıp verseydi, o daha farklı olacaktı.''
''ÇOK İSTESEYDİN OLAĞAN ÜSTÜ GENEL KURUL TOPLANTISI YAPIP BU PARAYI ORADA DA VEREBİLİRDİN''
115 milyar 146 milyon 528 bin TL olarak toplanan bağış öncesinde gerekli miktarın bilinmemesine ilişkin de konuşan Rota ''17 Ağustos 1999 depreminden sonra bir ay geçmeden Devlet Planlama Teşkilatı detaylı bir rapor yayınlayıp ne kadar bir kamu harcaması, ne kadar ihracat kaybı, ne kadar gelir kaybı olacağını ve bunların hangisinin karşılacağını net bir şekilde ortaya koydu. Burada da yapılması gereken bu. Tamam, insanların bağış yapması çok güzel. Ama siz ne kadar bir paraya ihtiyaç olduğunu, bunun ne kadarının kamu kaynakları ile karşılanabileceğini, ne kadar eksik kalacağını net bir şekilde ortaya koyarsınız. Hatta 'Ben şu kadar bağış bekliyorum, bu bağış gelmezse şu kadar vergi artışı yapacağım' gibi net durumu ortaya koyarsınız. Dükkanınızı sel bassa ne kadar masraf olduğunun hesabını yaparsınız. Burada maalesef böyle bir şey yok.'' dedi.
Var olan paranın bağış yapıldığı gibi gösterilmesine ilişkin duruma şaşırdığını belirten Rota ''Zaten Mart ayında Genel Kurul olacak, toplantıda bu parayı hazineye verecektin. Bir ay önce yapıp şovların içine giriyorsun. Çok isteseydin olağanüstü bir genel kurul toplardın, parayı orada da verirdin. Onda da bir sıkıtı yok.'' dedi.
‘’NEDEN 30 MİLYAR?’’
Merkez Bankası eski Başekonomisti Hakan Kara'nın yaşanan bu bağış olayı sonrasındaki enflasyon artışına yönelik açıklamaları hakkında da konuşan Rota ''Burada miktar çok önemli. Merkez Bankası'nın ne kadar para yatıracağı önemli. Mesela Merkez Bankası neden 30 milyar lira ödedi? 300 milyar da verebilirdi, nasılsa parayı yaratan o... Enflasyon durumunu bildiği için orada miktarı kafasına göre sınırlamış vaziyette. Ama ne kadar bir paranın gerekli olduğunu belirlemesi enflasyonist olmaması için de önemli. Bunu yapmazsanız, yapacağınız her harcama enflasyonist olmaya mahkumdur. Net bir bilanço, net bir hesap ve şeffaflık ortaya koyarsanız enflasyonist olma ihtimalini azaltırsınız.'' dedi.
''250 MİLYON BAĞIŞ YAPANA 'ARTTIR BiR İKİ MİLYON DAHA' DENİLMESİ ÇOK ALATURKA GELDİ''
Özellikle 3 milyar liralık bağış yapan Cengiz Holding'e yapılan yatırım teşvikine ilişkin de konuşan Rota ''Bu iş gerçekten Türkiye'nin bir Avrasya ülkesine dönüştüğünün göstergesi gibi hissettiriyor. Ortada hiçbir şeffaflık yok. Aynı Putin ile Oligarkların zaman içerisinde yaptığı gibi bir felaket durumunda para aktarılması gibi bir kamu. Maalesef buna benzettim bu olanları. Burada özellikle belli başlı, vergi indirimleri ve ihaleler almış şirketlerin burada şov yapıp bağış yapmaları... Bir de orada 250 milyon bağış yapana 'arttır bir iki milyon daha' denilmesi çok alaturka geldi bana.'' dedi.
